سیستم برق مالتیپلکس (Multiplex) یک فناوری پیشرفته در صنعت خودروسازی است که با هدف کاهش پیچیدگی سیمکشی و بهبود ارتباط بین اجزای الکترونیکی خودرو طراحی شده است
.
سیستم مالتیپلکس چیست؟
در گذشته، هر قطعه الکترونیکی در خودرو بهصورت مستقل و با سیمکشی جداگانه به منبع تغذیه و کنترلکنندهها متصل میشد. با افزایش تعداد تجهیزات الکترونیکی در خودروهای مدرن، این روش منجر به افزایش وزن، هزینه و پیچیدگی سیمکشی شد. برای حل این مشکل، سیستم مالتیپلکس معرفی شد که امکان انتقال دادهها و فرمانها را از طریق یک شبکه مشترک فراهم میکند.
نحوه عملکرد سیستم مالتیپلکس
در این سیستم، یک واحد مرکزی به نام BSI (Built-in Systems Interface) یا ECU (Electronic Control Unit) وظیفه مدیریت و کنترل ارتباط بین اجزای مختلف را بر عهده دارد. دستورات و اطلاعات از طریق یک گذرگاه داده (Data Bus) بهصورت دیجیتال و رمزگذاریشده بین اجزا منتقل میشوند. این ساختار مشابه شبکههای کامپیوتری است که در آن دادهها از طریق یک مسیر مشترک بین دستگاهها جابهجا میشوند.
مزایای سیستم مالتیپلکس
کاهش سیمکشی: با استفاده از یک گذرگاه مشترک، نیاز به سیمکشیهای متعدد برای هر قطعه کاهش مییابد.
کاهش وزن و هزینه: کاهش سیمکشی منجر به کاهش وزن خودرو و هزینههای تولید میشود.
بهبود قابلیت اطمینان: کاهش تعداد اتصالات مکانیکی باعث افزایش قابلیت اطمینان سیستم میشود.
سهولت در عیبیابی: امکان تشخیص سریعتر و دقیقتر مشکلات الکترونیکی خودرو فراهم میشود.
معایب و چالشها
وابستگی به نرمافزار: عملکرد صحیح سیستم به نرمافزارهای کنترلکننده وابسته است و هرگونه نقص در آنها میتواند عملکرد سیستم را مختل کند.
حساسیت به تداخلات الکترومغناطیسی: سیستم ممکن است نسبت به تداخلات الکترومغناطیسی حساس باشد که میتواند عملکرد آن را تحت تأثیر قرار دهد.
نیاز به تخصص در تعمیرات: تعمیر و نگهداری این سیستمها نیازمند تخصص و تجهیزات خاصی است. (وب سایت رسمی مهندس سپهر علیمحمدی)
خودروهای مجهز به سیستم مالتیپلکس
در ایران، خودروهایی مانند پژو ۲۰۶، پژو ۲۰۷، سمند سورن، دنا و دنا پلاس از سیستم مالتیپلکس بهره میبرند. همچنین، بسیاری از خودروهای وارداتی و مونتاژی چینی نیز به این سیستم مجهز هستند.
