سیستمهای کمکراننده پیشرفته یا ADAS (Advanced Driver Assistance Systems) مجموعهای از فناوریهای الکترونیکی هستند که با هدف افزایش ایمنی، کاهش خطای انسانی و تسهیل رانندگی در خودروهای مدرن طراحی شدهاند. این سیستمها با استفاده از حسگرها، دوربینها، رادارها و نرمافزارهای پیشرفته، محیط اطراف خودرو را بهصورت لحظهای پایش کرده و در صورت لزوم، هشدارهایی به راننده میدهند یا بهصورت خودکار اقداماتی را انجام میدهند.
اجزای اصلی و نحوه عملکرد ADAS
سیستمهای ADAS با ترکیب سختافزار و نرمافزارهای پیشرفته، عملکردهای زیر را ارائه میدهند:
حسگرها و دوربینها: برای شناسایی موانع، خطوط جاده، علائم راهنمایی و رانندگی، عابران پیاده و سایر وسایل نقلیه.
رادار و لیدار: برای اندازهگیری دقیق فاصله و سرعت اجسام اطراف خودرو، بهویژه در شرایط دید محدود.
پردازشگر مرکزی: تجزیهوتحلیل دادههای دریافتی از حسگرها و تصمیمگیری در زمان واقعی.
عملگرها: برای اجرای دستورات مانند ترمزگیری، فرماندهی یا کنترل شتاب خودرو.
نمونههایی از قابلیتهای ADAS
برخی از قابلیتهای رایج در سیستمهای ADAS عبارتند از:
ترمز اضطراری خودکار (AEB): در صورت تشخیص خطر برخورد، بهصورت خودکار ترمز میگیرد.
هشدار خروج از خط (LDW) و کمک به حفظ مسیر (LKA): هشدار به راننده در صورت انحراف ناخواسته از خط و در برخی موارد، اصلاح مسیر بهصورت خودکار
کروز کنترل تطبیقی (ACC): تنظیم سرعت خودرو بر اساس فاصله با وسیله نقلیه جلویی.
نظارت بر نقاط کور (BSM): هشدار به راننده در صورت وجود وسیله نقلیه در نقاط کور.
تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی: شناسایی و نمایش علائم مانند محدودیت سرعت یا توقف.
سیستم هشدار برخورد از جلو (FCW): هشدار به راننده در صورت نزدیک شدن بیش از حد به وسیله نقلیه جلویی.
کمک به پارک خودکار: راهنمایی یا کنترل کامل خودرو برای پارک در فضاهای محدود.
مزایا و محدودیتها
مزایا:
کاهش تصادفات ناشی از خطای انسانی.
افزایش راحتی و کاهش خستگی راننده در سفرهای طولانی.
بهبود مصرف سوخت از طریق رانندگی بهینهتر.
محدودیتها:
وابستگی به شرایط محیطی؛ عملکرد ممکن است در شرایط آبوهوایی نامساعد کاهش یابد.
نیاز به کالیبراسیون مجدد پس از تعمیرات یا تعویض قطعات مرتبط.
هزینههای بالاتر در تعمیر و نگهداری.
آینده ADAS
با پیشرفت فناوری، سیستمهای ADAS به سمت خودران شدن کامل حرکت میکنند. در حال حاضر، بسیاری از خودروها به سطح ۲ یا ۳ از رانندگی خودکار مجهز هستند که نیاز به نظارت راننده دارند. در آینده، با توسعه فناوریهای ارتباطی مانند V2X (ارتباط خودرو با سایر وسایل نقلیه و زیرساختها) و هوش مصنوعی، انتظار میرود خودروها به سطوح بالاتری از خودران بودن دست یابند.
در مجموع، سیستمهای ADAS نقش مهمی در افزایش ایمنی و راحتی رانندگی ایفا میکنند و بهعنوان گامی مهم بهسوی خودروهای خودران محسوب میشوند.
